Wiem, że wielu pedagogów i psychologów nie zaczyna bajkoterapii, bo nie wie, jaką książkę wybrać. Dlatego też umieszczam tutaj sprawdzone pozycje do wykorzystania na zajęciach.
Oto lista książek, które rewelacyjnie sprawdzają się w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
1. Okropny rysunek, Emma Adbåge, Johanna Thydell, rok wydania 2018, Wydawnictwo Zakamarki
Zaczyna się tak: rodzeństwo rysuje przy stole. Ale młodsza siostra nie wie, co ma namalować. Chce zainspirować się pracą starszego brata, ale on jej nie pozwala. Powoduje to lawinę zdarzeń, w wyniku których dziewczynka stwierdza, że jej rysunek jest okropny.
Książka, która opowiada o zazdrości w rodzeństwie, ale i o tym, że porównując się z innymi, czujemy się źle. Ale nawet przypadkowe działania, mogą mieć wartość dla innych.
Wiek dzieci: 4+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: zazdrość, rodzeństwo, poczucie własnej wartości, radzenie sobie z porażką
2. Kropka, Peter Reynolds, Peter H. Reynolds, rok wydania 2017, Wydawnictwo Mamania
Czy ktoś jeszcze nie zna tego bestsellera?
Dziewczynka na lekcji rysunku stwierdza, że nie umie rysować. Nauczycielka prosi, aby na pustej kartce postawiła kropkę. To przecież potrafi każdy. Vashti spełnia polecenie. Następnego dnia widzi swoją kropkę oprawioną w ramce wiszącą w sali. Dodaje jej to otuchy i nadziei.
Książka idealnie nadaje się do rozmowy o wartości każdego człowieka, o zmaganiach z ograniczeniami, ale i o drobnych sukcesach.
Wiek dzieci: 5+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: poczucie własnej wartości, radzenie sobie z porażką, wiara we własne możliwości, wpływ jednostki na grupę
3. Coś, Astrid Desbordes, Marc Boutavant, rok wydania 2018, Wydawnictwo Wytwórnia
Edzio i Jerzy nad rzeką spotykają Cosia. Uciekają przerażeni. Każdy z nich obiera inną strategię działania. Edzio stawia nad rzeką tablicę “Cosiowi wstęp wzbroniony”, ale Jerzy ma inny pomysł, jak rozprawić się z Cosiem.
To wspaniała książka o różnorodności i tolerancji, o radzeniu sobie ze strachem przed obcym. A przy tym cudownie krótka, zatem idealna na bajkoterapię.
Wiek dzieci: 2+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: inność, tolerancja, radzenie sobie ze strachem, strach przed obcym
4. Afera nie z tej ziemi, Anna Onichimowska, Aleksandra Woldańska-Płocińska, rok wydania 2018, Wydawnictwo Ezop
Hania prosi swojego chłopaka Bulbesa, aby ukradł dla niej naszyjnik jego mamy. Wcześniej próbowała zabrać batonik ze sklepu, ale bez skutku.
To genialna opowieść o trudnym zachowaniu naszych najbliższych, asertywności, mówieniu NIE w miłości. Ale też zarysowany jest tu wątek opuszczenia rodziny przez mamę, co może być pretekstem do rozmowy o rozwodzie i rodzinach patchworkowych.
Wiek dzieci: 7+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: asertywność, przyjaźń, przestrzeganie zasad, rozwód, radzenie sobie z napięciem, ze stratą
5. Malala i zaczarowany ołówek, Malala Yousafzai, rok wydania 2017, Wydawnictwo Tekturka
Prawdziwa historia Malali Yousafzai – laureatki Pokojowej Nagrody Nobla. Dziewczyna pokazuje swoje życie, w którym inni ludzie odebrali jej możliwość uczęszczania do szkoły. Jej historia uczy nadziei i wiary we własne możliwości, traktuje o trudnych społecznych tematach tj. wojna czy przemoc, ale w sposób bardzo łagodny i przystępny dla dzieci.
Wiek dzieci: 4+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: demokracja, prawa człowieka, wpływ jednostki na społeczeństwo
6. Wielka księga emocji, Esteve Pujol i Pons Rafael Bisquerra Alzina; ilustracje Carles Arbat, rok wydania 2017, Wydawnictwo Jedność
Zbiór opowiadań z różnych zakątków świata. To wielki atut tej książki. Bo jak często słuchamy bajek z Indii czy Hiszpanii? Oprócz tego możemy w łatwy sposób dostosowywać opowiadania do różnych tematów. Zobacz całą recenzję TUTAJ.
Wiek dzieci: 5+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: emocje
7. Niebieska niedźwiedzica, Joanna Maria Chmielewska, Jona Jung, rok wydania 2012, Wydawnictwo Bajka
Azul rodzi się niebieska. Nie brązowa ani biała, jak inne niedźwiedzie. Jest niebieska. I to jest problem. Król Niedźwiedzi odrzuca ją, bo według niego takie stworzenie nie jest misiem. Finalnie Azul nie może wziąć udział w turnieju, bo regulamin wyklucza niebieskie stworzenia. Opuszcza swoją krainę.
To opowieść, która porusza serca. Jest długa i smutna, ale na końcu znajdziecie szczęśliwe zakończenie. Sięgnij po nią, kiedy chcesz porozmawiać o szacunku do drugiej osoby.
Wiek dzieci: 6+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: inność, poczucie własnej wartości, depresja, odrzucenie
8. Basia i przedszkole, Marianna Oklejak, Zofia Stanecka, rok wydania 2008, Wydawnictwo Egmont
Basia chodzi do przedszkola. Ale nie ma tam przyjaciółki, choć bardzo by chciała. Wychowawczyni sadza ją obok Anielki, która jest trochę… dziwna. Okazuje się jednak, że możliwe jest nawiązanie porozumienia pomimo początkowych trudności.
Wiek dzieci: 3+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: adaptacja przedszkolna, przyjaźń, relacje z rówieśnikami
8. Basia i przedszkole, Marianna Oklejak, Zofia Stanecka, rok wydania 2008, Wydawnictwo Egmont
Basia chodzi do przedszkola. Ale nie ma tam przyjaciółki, choć bardzo by chciała. Wychowawczyni sadza ją obok Anielki, która jest trochę… dziwna. Okazuje się jednak, że możliwe jest nawiązanie porozumienia pomimo początkowych trudności.
Wiek dzieci: 3+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: adaptacja przedszkolna, przyjaźń, relacje z rówieśnikami
9. NORO-1. Przygody nieziemskiego przyjaciela, Joanna Pstrągowska, rok wydania 2020, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
W zasadzie jest to powieść. Trzeba ją zatem podzielić na mniejsze części, bo dzieci nie dadzą rady jej wysłuchać w całości. Jednak warto.
Pokazuje losy robota NORO, który w wyniku katastrofy trafia na Ziemię. To powoduje problem z wgraniem języka polskiego. Ludzie leją wodę z oczu, szczerzą zęby. Jego elektroniczny system tego nie rozpoznaje i dlatego poznaje zwyczaje Ziemian w inny sposób.
Joanna Pstrągowska prowadzi w tej książce trening umiejętności społecznych, dlatego ta książka jest godna polecenia, szczególnie dla dzieci, które są w spektrum autyzmu.
Wiek dzieci: 6+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: inność, normy zachowania, autyzm, zespół Aspergera, rozpoznawanie emocji
10. Najdzielniejsza Mała Min, Melissa Castrillon, rok wydania 2019, Wydawnictwo Amber
Książka, przy której zawsze płaczę ze wzruszenia. Jest wspaniale napisana. Pokazuje, że nawet najmniejsza istota może pokonać wielkie problemy. Doskonałe wprowadzenie do tematu o poczuciu własnej wartości.
Wiek dzieci: 3+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: poczucie własnej wartości
11. Wszyscy jesteśmy wyjątkowi, Katarzyna Baniewicz-Kowalczyk, rok wydania 2019, Wydawnictwo Media Rodzina
Zbiór opowiadań o lesie i jej niezwykłych mieszkańcach.
Myszka martwi się, że jest taka szara. Mucha nie cierpi złej pracy. Pająk zmęczony jest liczbą swoich odnóży. Zazdrości stonogom – one chociaż wyjeżdżają do ciepłych krajów w okresie zimy i nie muszą kupować tylu par butów.
Brzmi wspaniale, prawda?
To opowieść o różnorodności i akceptacji tego, że jesteśmy wyjątkowi, nawet jeśli uważamy inaczej.
Wiek dzieci: 4+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: poczucie własnej wartości, tolerancja, akceptacj
12. Jabłonka Eli, Catarina Kruusval, rok wydania 2009, Wydawnictwo Zakamarki
Książka opowiada o ulubionym drzewie Eli, które złamała wichura.
Dla mnie to opowieść o stracie, o żałobie. O tym, że w miejscu wyrwy może wyrosnąć coś pięknego i delikatnego.
Sięgnij po nią na koniec roku lub semestru. Bo żegnamy się i opłakujemy straty nie tylko przy okazji śmierci.
Wiek dzieci: 3+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: strata, żałoba
13. Niedokonane odkrycie, Zutis Mrti, rok wydania 2018, Wydawnictwo Ezop
Karol Darwin wychodzi po swoje czasopismo do skrzynki pocztowej. Wracając, zauważa ślady JEDNEJ stopy odbite na śniegu. Zastanawia się, jakie zwierzę mogło zostawić taki ślad. Później jest jeszcze gorzej, bo okazuje się, że podwórko jego domu mogła przemierzyć ośmiornica, dwa koty albo czworo dzieci sąsiadów.
To zabawna książka o zagubieniu i dokonywaniu odkryć w naszej codzienności. Cudowne wprowadzenie do wszelkich zajęć rozbudzających ciekawość i wrażliwość na otoczenie.
Ze starszymi dziećmi można pokusić się o rozmowę na temat interpretacji rzeczywistości i zastanowienie się, co sprawia, że myślimy tak, a nie inaczej. Czy możemy mieć różne zdania na ten sam temat?
Wiek dzieci: 7+
Tematy do poruszenia podczas bajkoterapii: subiektywne doświadczanie świata, ciekawość, pomyłka, radzenie sobie z porażką